EPFO (કર્મચારીઓ પ્રાવિડન્ટ ફંડ ઓર્ગેનાઈઝેશન) અને EPF (કર્મચારી પ્રાવિડન્ટ ફંડ) ભારતીય કર્મચારીઓના નિવૃત્તિ ભવિષ્ય માટે રચાયેલ સરકારી યોજનાઓ છે. EPF દ્વારા, કર્મચારીઓના પગારમાંથી નક્કી કરેલ ટકા દર દર મહિને ફંડમાં જમા થાય છે, જેનો વપરાશ તેઓ નિવૃત્તિ પછી કરી શકે છે. EPFO એ આ યોજનાનું સંચાલન કરે છે.
UAN (યુનિક એકાઉન્ટ નંબર) શું છે?
UAN એ EPFO દ્વારા આપેલ એક પરમનેન્ટ નંબર છે જે તમામ EPF ખાતાઓને જોડે છે. UAN કર્મચારીએ માટે વ્યક્તિગત ઓળખનું કામ કરે છે, અને આ એકમાત્ર નંબર તમામ નોકરી દરમિયાન રહે છે. જો તમે નોકરી બદલો તો પણ તમારું UAN એ જ રહે છે.
વધુ વાંચો :
- અધ્યાય 1, શ્લોક 8: ભગવદ ગીતા ના યુદ્ધ વીરોની ગૌરવગાથા
- ઉંમર પ્રમાણે વજન કેટલું હોવું જોઈએ : ખોટી પદ્ધતિઓના જોખમ
UAN નો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો?
- UAN સાથે EPF એકાઉન્ટ જોડવું: નવી નોકરીમાં જોડાયાં ત્યારે તમારું UAN જાળવીને નવું PF એકાઉન્ટ જોડવું જરૂરી છે.
- UAN પોર્ટલ પર લોગિન: EPFO પોર્ટલ પર તમારું UAN અને પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરીને EPF ખાતા સંબંધિત માહિતી મેળવી શકો છો.
- EPF બેલેન્સ ચેક: UAN પોર્ટલ પર લોગિન કરીને તમારું EPF બેલેન્સ જાણ કરી શકો છો.
- નામનું સુધારણ: જો તમારી વિગતોમાં કોઈ ભૂલ છે તો તમે તે UAN પોર્ટલ દ્વારા સુધારી શકો છો.
- KYC અપડેટ: તમારો આધાર, પાન કાર્ડ, અને બેન્ક ડિટેઇલ્સ UAN સાથે અપડેટ કરી શકો છો.
UANના લાભો
- સાંકળબદ્ધ PF ખાતા: દરેક નોકરી બદલવામાં નવા PF એકાઉન્ટને UAN સાથે સાંકળવામાં આવે છે, જેથી PF ટ્રાન્સફર સરળ બને છે.
- ઓનલાઇન સેવા: EPF બેલેન્સ તપાસવા, ખાતું વ્યવસ્થિત રાખવા અને PF ઉપાડની પ્રક્રિયા માટે હવે EPFO પોર્ટલ પર તમામ સેવાઓ ઉપલબ્ધ છે.
- EPF ઉપાડ: UAN સાથે જોડાયેલ ખાતા માટે EPF ઉપાડ ઓનલાઈન કરી શકાય છે, જે ઝડપથી પ્રક્રિયા થાય છે.
- અન્ય નોકરીમાં PF ટ્રાન્સફર: PF ટ્રાન્સફર હવે ઑનલાઇન સરળતાથી થઈ શકે છે.
- SMS અને મિસ્ડ કોલ સેવા: તમે તમારું PF બેલેન્સ જાણવા માટે મિસ્ડ કોલ કે SMS સેવા પણ મેળવી શકો છો.
EPFનું પ્રતિક રાહત અને બીજાં લાભો
EPFOના લાયકાત ધારકોને વિવિધ પ્રકારના લાભો મળી શકે છે. તેમાંથી કેટલાક મુખ્ય છે:
- ટેક્સ છૂટ: EPFના ફંડમાં જમા થતી રકમ ટેક્સ-મુક્ત છે. EPFમાં જમા થતી રકમ અને વ્યાજ ટેક્સ-ફ્રી છે, જો કર્મચારી 5 વર્ષથી વધુ સમય માટે EPF યોગદાન આપે છે.
- નિર્વાહ મકાન માટે લોન: EPFOના નિયમો હેઠળ, જો તમે EPFમાં યોગદાન આપતા હો, તો તમારા નિવૃત્તિ ભવિષ્યના ફંડના ઉપયોગ સાથે મકાનની ખરીદી માટે લોન મેળવી શકો છો.
- જીવન વીમા: EPFO EDLIS (Employees’ Deposit Linked Insurance Scheme) હેઠળ જીવન વીમાની સુવિધા પણ આપે છે. જો કર્મચારીનું નિધન થાય તો તેના વારીસને વીમાની રકમ મળે છે.
- મેડિકલ ઇમર્જન્સી ઉપાડ: EPFO કર્મચારીના અથવા તેના dependents માટે મેડિકલ ઈમર્જન્સી અથવા ગંભીર બીમારી માટે PF ખાતા પરથી નાણાં ઉપાડવાની મંજૂરી આપે છે.
- EPF નાણાં વિપરીત પરિસ્થિતિમાં: EPFOની આ યોજનામાં ખાસ પરિસ્થિતિઓ જેવી કે ઘરના વિનાશ, લગ્ન માટે ખર્ચો, શિક્ષણ ખર્ચો, વગેરે માટે PF ખાતામાંથી નાણાં ઉપાડવાની મંજૂરી છે.
EPFO પોર્ટલના અન્ય વિકલ્પો
- ઓનલાઈન ક્લેમ (દાવો): EPF ઉપાડ અથવા PF ટ્રાન્સફર કરવા માટે ઓનલાઇન ક્લેમની પ્રક્રિયા EPFO પોર્ટલ પર સરળતાથી કરવામાં આવી શકે છે.
- KYC અપડેટ: EPFO પોર્ટલ પર કર્મચારી તેના KYC ડોક્યુમેન્ટ્સ (જેમ કે આધાર, પાન કાર્ડ, અને બેન્કની વિગતો)ને ઓનલાઈન અપડેટ કરી શકે છે. આ KYC અપડેટ કરવાથી તમારું EPF ઉપાડની પ્રક્રિયા ઝડપથી થાય છે.
- મિસ્ડ કોલ અને SMS સેવા: EPFO EPF બેલેન્સ ચેક કરવા માટે મિસ્ડ કોલ અને SMS સેવા આપે છે. આ EPF UAN લિંંક થયેલી મોબાઇલ નંબર પરથી મિસ્ડ કોલ કે SMS મોકલીને બેલેન્સનું મૂલ્ય જાણી શકાય છે.
- મોબાઇલ એપ્લિકેશન: EPFOએ એક મોબાઇલ એપ્લિકેશન ‘UMANG’ (Unified Mobile Application for New-age Governance) લોન્ચ કરી છે. આ એપ્લિકેશન દ્વારા EPFનું સંચાલન, બેલેન્સ તપાસ, દાવો કરવાની પ્રક્રિયા અને અન્ય સેવાઓ સરળતાથી મોબાઇલ પર કરી શકાય છે.
EPFO (કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંસ્થા) એ 2024 માં કેટલાક મહત્વપૂર્ણ નિયમોમાં સુધારાઓ
- નવા વ્યાજ દરના નિયમો: EPFOએ કર્મચારીઓ માટે વધુ પ્રમાણિત વ્યાજ દરો જાહેર કર્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો અગાઉ વ્યાજ દર 8% હતો, તો હવે તે 8.5% કરવામાં આવ્યો છે. આ સુધારાને કારણે કર્મચારીઓના EPF ખાતામાં વ્યાજ વધુ થશે.
- લોન સુવિધાઓ: EPFOએ કર્મચારીઓને તેમના EPF ખાતા પરથી સરળ લોન ઉપલબ્ધ કરાવી છે. ઉદાહરણ તરીકે, કોઈ કર્મચારી જમણી મકાન ખરીદવા માટે અથવા તાત્કાલિક મેડિકલ ઇમરજન્સી માટે EPF ખાતા પરથી 75% લોન મેળવી શકે છે.
- ડિજિટલ સેવાઓ અને એપ્લિકેશન: EPFOએ પોતાના ડિજિટલ પ્લેટફોર્મને સુધારવામાં ઘણું કામ કર્યું છે. હવે, કર્મચારીઓ ઓનલાઇન પોર્ટલ કે મોબાઇલ એપ્લિકેશન દ્વારા સરળતાથી તેમના EPF ખાતાની સ્થિતિ ચકાસી શકે છે.
- અકાઉન્ટ ટ્રાન્સફર અને CLAIMS: હવે, EPFOએ કિંચિ સરળતા લાવી છે જ્યારે કર્મચારીઓ નોકરી બદલે છે. પુરાન નોકરીના EPF ખાતાને નઈ નોકરીના EPF ખાતા સાથે ટ્રાન્સફર કરવું હવે વધુ સરળ છે.
- કાર્યકર માટેની સત્તા વધારવાનો નિયમ: EPFOએ કર્મચારીઓની સત્તાઓ વધારવા માટે નિયમોને સુધાર્યા છે. હવે કર્મચારીઓ તમારા EPF ખાતા પર આધારિત વિમો યોજના દ્વારા વધુ સુરક્ષા મેળવી શકે છે.