તુલસી વિવાહ હિન્દુ ધાર્મિક પરંપરામાં એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અને પવિત્ર ઉત્સવ છે. આ વિવાહ કાર્તિક મહિનાની શુક્લ પક્ષની એકાદશીને ઉજવવામાં આવે છે, જેને દેવઉઠી એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. માન્યતા મુજબ, આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ ચૌમાસા માટે નીંદ્રામાં ગયેલાને બધી ભક્તિ ક્રિયાઓ માટે ફરીથી જાગૃત થવા માટે સ્વીકાર કરે છે.
તુલસી વિવાહનું મહત્વ
તુલસી, જે કાળની યોગના રૂપમાં પૂજાય છે, હિન્દુ ધર્મમાં એક વિશિષ્ટ સ્થાન ધરાવે છે. તે માત્ર એક પવિત્ર વૃક્ષ જ નથી, પરંતુ સારા આરોગ્ય અને સુખી જીવન માટે એક શ્રેષ્ઠ ઉપાય માનવામાં આવે છે. તુલસી વિવાહના પુણ્યથી પાપ નાશ થાય છે અને સુખમય જીવનની પ્રાપ્તિ થાય છે. કથા અનુસાર, તુલસીને ભગવાન વિષ્ણુના કૃપાથી વિધિવત્ માતા લક્ષ્મીના રૂપમાં માનવામાં આવ્યું છે.
તુલસી વિવાહની કથા
તુલસી, જેને વડવીના રૂપમાં પણ ઓળખવામાં આવે છે, તેમના જીવનમાં શ્રાપના કારણે દાનવ જલંધરની પત્ની બની. જલંધર એક શક્તિશાળી દાનવ હતો, જેને ભગવાન વિષ્ણુએ પોતાના યોગથી માતા તુલસીના પવિત્રતાને રક્ષણ આપવું હતું. જલંધરને હરાવ્યા પછી, તુલસી ભગવાન વિષ્ણુમાં વિલિન થઈ ગઈ. આથી, તુલસી વિવાહને ભગવાન વિષ્ણુ સાથે તુલસી માતાના લગ્ન તરીકે માનવામાં આવે છે.
વિધિ અને ઉજવણી
તુલસી વિવાહમાં તુલસીના છોડને વ્રિંધાવન અથવા દેવીરૂપમાં સજાવવામાં આવે છે. તેની બાજુમાં કેન્યામાં ષોડશોપચારપૂર્વક બેસાડી ભગવાન વિષ્ણુના મૂર્તિ સાથે વિધિથી વિવાહ કરવામાં આવે છે. લગ્નમાં મંગળા સ્તોત્ર, વિષ્ણુ સ્તોત્ર અને તુલસી સ્તુતિનો પઠન કરવામાં આવે છે. દંપતિઓ માટે તુલસી વિવાહ ખાસ આશીર્વાદી માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે સંબંધોમાં મીઠાશ અને પવિત્રતાનો પ્રવેશ કરાવે છે.
વિવાહનો મહત્વ
તુલસી વિવાહ એક રીતે પ્રકૃતિ અને આધ્યાત્મિક શક્તિઓનો સંગમ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે તુલસીના પાનનો પ્રસાદ એ પવિત્રતા અને સ્વસ્થ જીવન માટે મહત્ત્વનો માનવામાં આવે છે.
